УДК (546.39:597):591.526

pdf35

ВПЛИВ СПОЛУК МІНЕРАЛЬНОГО АЗОТУ НА ЖИТТЄЗДАТНІСТЬ КОРОПОВИХ (CYPRINIDAE) РИБ НА РІЗНИХ СТАДІЯХ ОНТОГЕНЕЗУ

О. С. Потрохов,  Ця електронна адреса захищена від спам-ботів. вам потрібно увімкнути JavaScript, щоб побачити її. , Інститут гідробіології НАН України, м. Київ
О. Г. Зіньковський, Ця електронна адреса захищена від спам-ботів. вам потрібно увімкнути JavaScript, щоб побачити її. , Інститут гідробіології НАН України, м. Київ
Ю. М. Худіяш, Інститут гідробіології НАН України, м. Київ

Досліджено характер впливу сполук мінерального азоту на життєздатність ембріонів, личинок і різновікових груп коропа (Cyprinus carpio) та білого амура (Ctenopharyngodon idella). Відзначається, що основний негативний ефект належить амонію в його молекулярній та іонній формі, нітрити виявляють значно меншу токсичність і є гемотоксичною отрутою, а нітрати не впливають на риб. Встановлено, що у міру проходження онтогенезу посилюється толерантність риб до дії амонійного азоту.

ЛІТЕРАТУРА
1. Макеева А.П. Эмбриология рыб. — М.: МГУ, 1992. — 216 с.
2. Потрохов А.С., Зиньковский О.Г., Киризий Т.Я., Худияш Ю.Н. Изменение ряда морфо-физиоло- гических показателей карпа под действием повышенной концентрации минерального азота в воде // Гидробиол. журн. — 2006, 42, 6. — С. 71–90.
3. Соин С.Г. Морфо-экологические особенности развития белого амура и толстолобика // Проблемы рыбохозяйственного использования растительноядных рыб в водоемах СССР. — Ашхабад: Изд-во АН ТССР, 1963. — С. 100–119.
4. СОУ 05.01–37–385:2006. Код УКНД 13.060.25. Стандарт організацій України. Вода рибогос- подарських підприємств. Загальні вимоги та норми. — 15 с.
5. Шерман І.М., Гринжевський М.В., Грициняк І.І. Розведення і селекція риб. — К.: БМТ, 1999. — 238 с.
6. Camargo J.A., Alonso A. Ecological and toxicological effects of inorganic nitrogen pollution in aquatic ecosystems: A global assessment // Environ. Int. — 2006, 32(6). — Р. 831–849.
7. itek J., Svobodova Z., Tesar ik J. Nemoci sladkovodnich a akvarijnich ryb. — Praha: Informatorium, 1998. — 218 p.
8. Chadwick T.D., Wright P.A. Nitrogen excretion and expression of urea cycle enzymes in the Atlantic cod (Gadus morhua L.): a comparison of early life stages with adults // J. Exp. Biol. — 1999, 202. — P. 2653–2662.
9. Downing, K.M., Merkens J.C. The influence of dissolved-oxygen concentration on the toxicity of un-ionized ammonia to rainbow trout (Salmo gairdneri Richardson) // Ann. Appl. Biol. — 1955, 42. — P. 243–246.
10. Maitree Duangsawasdi M., Sripoomun Ch. Acute toxicities of ammonia and nitrite to Clarias batrachus and their interaction to chlorides // National Inland Fisheries Institute. — Bangkok, Thailand. — 1981. — 18 p.
11. Merkens J.C., Downing K.M. The effect of tension of dissolved oxygen on the toxicity of un-ionized ammonia to several species of fish // Ann. appl. Biol. — 1959, 45. — P. 521–527.
12. Miller D. Poucher C., S., Cardin J.A., Hansen D. The acute and chronic toxicity of ammonia to marine fish and a mysid // Archives of Environmental Contamination and Toxicology. — 1990, Vol. 19,
№ 1. — P. 40–48.
13. Randall D.J., Wilson J., Barzaghi C., Chew S.F., Ip Y.K. Ammonia excretion in the mudskipper, Periophthalmodos schlosseri // Fish Toxicology Symposium proceedings. International Congress on the Biology of Fish University of Aberdeen, Scotland, July 23–27. — 2000. — P. 57–59.
14. Smart G. The effect of ammonia on gill structure of the rainbow trout (Salmo gairdneri) // J. Fish Biol. — 1976, 8. — P. 471–475.
15. Svobodova Z., Faina R., Groch L., Machova J. Study on the etiology of the necrosis of carp gills // Bul. VURH Vodnany. — 1986, 22. — P. 3–13.
16. Tsui K.N.T., Jin Y., Lee K.H., Chew S.F., Randall D.J., Ip Y.K. The loach Miagurnus angullicaudatus reduces amino acid catabolism and volatilizes NH3 during aerial exposure // Fish Toxicology. Symposium proceedings. International Congress on the Biology of Fish University of Aberdeen, Scotland, July 23–27. — 2000. — P. 29–31.
17. Wang S.C., Huang F.L. Carp Ovarian Cystatin Binds and Agglutinates Spermatozoa via Electrostatic Interaction // Biology of reproduction. — 2002, 66. — P. 1318–1327.